RASY BYDŁA

Rasa simentalska

Oznaczenie SIM - ze względu na swoją liczebność i skalę występowania jest jedną z bardziej liczących się ras w świecie. Zróżnicowanie, często skrajne warunki topograficzne i klimatyczne, jak również różnice w strukturze farm i zarządzaniu mają wpływ na określenie celu hodowlanego bydła tej rasy. Porównanie różnorodności założeń i efektów pracy hodowlanej uświadamia jej potencjał. Simental demonstruje swoją ogromną wartość w bardzo różnych, często trudnych warunkach na całym świecie. W Europie środkowej utrzymywany jest głównie jako rasa o dwukierunkowym typie użytkowania, gdzie w doskonaleniu oprócz ich produkcji mleka i mięsa uwzględnia się także cechy funkcjonalne. Kraje Europy Północnej używają tej rasy do produkcji wołowiny i jako doskonałych krów mamek. Coraz częściej prowadzi się tam hodowlę bezrogich stad, co eliminuje wiele niekorzystnych zjawisk wpływających na ilościowe i jakościowe wyniki produkcji mięsa. Podobnie w Ameryce Północnej, Afryce, Australii czy Azji hodowla jest prowadzona tylko w kierunku mięsnym. W krajach tych cel hodowlany dla rasy simentalskiej sprowadza się do doskonalenia cech opasowych i umięśnienia przy zachowaniu cech macierzyńskich i mleczności matek.

Simentaler z powodzeniem używany jest do krzyżówek z bydłem mięsnym i mlecznym ulepszając tempo wzrostu, jakość tuszy i mięsa. Krzyżówki z rasami pierwotnymi jak Zebu czy Brahman też okazały się sukcesem - odporność na temperaturę i choroby połączono z wydajnością mleczną i mięsną. Ciekawostką jest syntetyczna rasa simbrah powstała ze skrzyżowania simentalera z bydłem Brahman. Oprócz wspomnianych wyżej zalet uzyskano typową dla simentali łagodność.
Jeśli chodzi o mięsną stronę dwukierunkowej użytkowości simentala
dr Thomas Grupp tak widzi dalszy rozwój tej rasy:
- Simentaler staje się najważniejszą rasą bydła dla hodowli w czystości rasy i do krzyżowania towarowego.
- Zapłata adekwatna do jakości tuszy staje się coraz ważniejsza. Za dobrą jakość płaci się lepiej.
- Krzyżówki z simentalerem spełniają oczekiwania konsumentów, tzn. uzyskania zwierzęcia zrównoważonego, które nie popada w skrajności produkcyjne.
Cel hodowlany dla krajowej populacji bydła rasy simentalskiej zakłada doskonalenie w równym stopniu cech mlecznych i mięsnych, gdzie wagi tych cech mleko:mięso wynoszą 50:50. Program działań Europejskiej Federacji Hodowców Bydła Simentalskiego na lata 2003-2005 zakłada m.in. utrzymanie wysokiej wydajności i jakości mięsa bydła tej rasy i poświęcenie większej uwagi cechom jakościowym mięsa jak marmurkowatość czy delikatność. Oczywiście wszystko przy zachowaniu użytkowości dwukierunkowej. Ponadto przewaga wydajności mięsnej rasy simental nad rasami jednokierunkowo mlecznymi musi znaleźć swoje odzwierciedlenie w cenie cieląt. Cena sprzedawanego materiału rzeźnego oprócz produkowanego mleka powinna wyrównać lub, co ma często miejsce, przewyższać dochody uzyskiwane z prowadzenia gospodarstwa jednostronnie mlecznego. 

Rasa Simentaler cieliczka

Oznaczenie CSIM

Charolaise

Oznaczenie CHR. Charolaise (rasa francuska) - jest największą pod względem kalibru i masy ciała. Dorosłe buhaje osiągają masę ciała 1100-1300 kg i 150 cm wysokości w kłębie, a krowy 750-900 kg przy 140 cm w kłębie. Umaszczenie jest śmietankowe do jasnożółtego, śluzawica, rogi i racice są jasne. Późno dojrzewa, a krowy charakteryzuje przedłużony okres ciąży. Cielęta rodzą się duże o masie ciała 45-48 kg, co prowadzi niekiedy do trudnych porodów. Wymaga obfitego żywienia i nadaje się do wypasu pastwiskowego na żyznych pastwiskach. Może być opasana do wysokiej masy ciała bez obawy przetłuszczania. Nadaje się do krzyżowania z krowami wieloródkami o łatwych porodach. Mieszańce wykazują szczególną przydatność do intensywnego opasania, do ciężkiej masy ciała - nawet powyżej 600 kg. Potomstwo F1 odziedzicza zdolność do szybkiego wzrostu, dobrego wykorzystania pasz, niskiej zawartości tłuszczu, przy bardzo dobrym umięśnieniu.

Rasa czerwono-biała

Oznaczenie CZB. Rasa ta jest hodowana w Polsce w województwach południowo-zachodnich, głównie na Dolnym Śląsku i Śląsku Opolskim. Stanowi 6 % pogłowia bydła w Polsce.

Jest rasą wcześnie dojrzewającą. Pierwsze wycielenia następują w wieku 25-32 miesięcy życia jałówek, gdy masa ich ciała wynosi 320-400 kg. Ciąża trwa średnio 277 dni, a okres międzywycieleniowy - 380-410 dni. Wysokość w kłębie buhajów wynosi 130-138 cm, a krów - 125-130 cm. Masa ciała buhajów wynosi 900-1100 kg, a krów - 500-860 kg.

Wydajność mleka wynosi 3000-6000 kg, o zawartości tłuszczu - 3,8-4,5 %. Rekordowe wydajności mleka przekraczają 11 000 kg w całym okresie laktacji. Krowy kontrolowane w roku 1991 dały średnio 4228 kg mleka, o zawartości tłuszczu - 3,87 % i białka - 3,23 %.
Bydło tej rasy dobrze wykorzystuje pasze, szczególnie objętościowe. Dobowe przyrosty buhajów opasanych wynosiły 1000-1350 g, a wydajność rzeźna opasów - 58-63 %.

Od roku 1970 w kilku stadach stosowane jest krzyżowanie polepszające - krowy rasy czb są unasieniane nasieniem buhajów rasy holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej, a także nasieniem buhajów mieszańców tych ras o zróżnicowanym udziale genów bydła rasy hf. Wyniki są zbieżne z przedstawianymi u rasy czarno-białej hodowanej w Polsce.

Rasa Limousine

Oznaczenie LIM. Limousine (rasa francuska) - jest w naszych uwarunkowaniach, rasą najlepszą dla przemysłu mięsnego (wysokie walory rzeźne i kulinarne) i cenioną przez hodowców za łatwe porody i przeciętne wymagania żywieniowe. Nadaje się również do ekstensywnego chowu na otwartym powietrzu. Posiada najlepszy, ze wszystkich ras instynkt stadny. Zwierzęta nie oddalają się od grupy, a w przypadku zagrożenia przyjmują pozycję obronną. Buhaje dorosłe osiągają masę ciała 1100 kg, przy wysokości w kłębie 145 cm, a krowy 650- 850 kg, przy wysokości w kłębie 135 cm. Umaszczenie jednolicie czerwone o odcieniach od ciemno wiśniowego do bułanego. Wyraźne rozjaśnienie sierści występuje wokół śluzawicy, oczu i na kończynach. Zwierzęta są długie, posiadają delikatny kościec o doskonałym umięśnieniu grzbietu i zadu. Popularność rasy wynika z doskonałych walorów tuszy i mięsa. Ubijane zwierzęta uzyskują bardzo dobrą wydajność rzeźną i najlepszą jakość mięsa. Krowy są bardzo płodne i długowieczne (8-11 lat i rodzą ponad 7 cieląt). Bydło tej rasy występuje we wszystkich strefach klimatycznych, co świadczy o wybitnych zdolnościach przystosowawczych do różnych warunków środowiskowych. Bardzo łatwe wycielenia przy krzyżowaniu towarowym. Mieszańce nadają się do opasu intensywnego i ekstensywnego. Osiągają wysoką wydajność rzeźną, duży udział mięśni a mały kości w tuszy. Umaszczenie jest prawie czarne z białymi plamkami.

Rasa czarno-biała

Oznaczenie CZ. Jest hodowana na terenach nizinnych, na całym obszarze Polski , z wyjątkiem podgórskich rejonów południowo-zachodniej, południowo-wschodniej i północno-wschodniej Polski. Pogłowie bydła tej rasy stanowi obecnie 93 % stanu liczebnego bydła w naszym kraju.

Wysokość w kłębie buhajów wynosi 130-140 cm, a krów - 125-135 cm. Masa ciała buhajów wynosi 900-1000 kg, a krów - 580-670 kg. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca. Pierwsze wycielenia następują w wieku 24-32 miesięcy. Okres międzywycieleniowy trwa 360-410 dni.

Wydajność mleczna krów, u których kontrolowano użytkowość mleczną, wyniosła w roku 1991 średnio 4075 kg mleka, o zawartości tłuszczu - 4,03 % i białka - 3,2 %. Rekordowe wydajności przekraczają 10 000 kg mleka w okresie laktacji.
Dobowe przyrosty buhajów opasanych wyniosły 1000-1300 g.

Wydajność rzeźna wynosi średnio 58 %.

Obecnie rasa ta jest krzyżowana z bydłem rasy holsztyńsko-fryzyjskiej w celu polepszenia : cech mleczności, pokroju, budowy wymienia, zdolności wydojowej i zwiększenia masy ciała. Najlepsze wyniki w zakresie wymienionych cech stwierdza się u mieszańców F1. Ich mleczność jest wyższa o 500-1200 kg mleka w okresie laktacji. Zawartość tłuszczu w mleku bywa niekiedy niższa o 0,2-0,3 %, ale bywają krowy mieszańce dające mleko o takiej samej zawartości tłuszczu co krowy rasy cb, a niekiedy nawet większej. Wysokość w kłębie jest większa o 2-3 cm. Budowa wymienia ulega poprawie u prawie wszystkich mieszańców. Warunkiem otrzymania większej wydajności mleka od krów mieszańców jest zapewnienie im lepszych warunków żywieniowych.